21 طرح راکد استان یزد

تحلیل عمیق‌تر: ساماندهی طرح‌های راکد صنعتی در شهرک‌های یزد 

این گزارش (از خبرگزاری‌های استانی، مهر ۱۴۰۳) بر سیاست‌های قاطع شرکت شهرک‌های صنعتی یزد برای شناسایی، پایش و بازپس‌گیری طرح‌های راکد تمرکز دارد. سید مجتبی نجفی (مدیرعامل یا معاون برنامه‌ریزی) بر حمایت از سرمایه‌گذاران واقعی و فسخ قراردادهای متخلف تأکید کرده. این اقدام بخشی از طرح ملی احیای طرح‌های راکد (وزارت صمت، ۱۴۰۱) و برنامه هفتم توسعه است که هدف آن افزایش بهره‌وری اراضی صنعتی (از ۶۰% به ۹۰%) است. تحلیل بر اساس گزارش‌های رسمی (صمت یزد، وزارت صمت)، داده‌های آماری (بانک مرکزی، استانداری)، و مطالعات اقتصادی (مرکز پژوهش‌های مجلس) تدوین شده.

۱. زمینه تاریخی و قانونی

• ریشه مشکل:

  • راکد ماندن: در ایران، ۲۵-۳۰% اراضی صنعتی راکد (سرمایه‌گذاری اولیه بدون پیشرفت؛ دلایل: تورم ۴۰%، تحریم، کمبود نقدینگی).
  • یزد: رتبه ۴ کشور در راکد ماندن (به دلیل تمرکز معدنی/صادراتی، نوسان ارز). اراضی آماده‌شده با هزینه دولتی ۲۰۰۰ میلیارد تومان راکد مانده و فرصت اشتغال از دست رفته.

• رویکرد شرکت شهرک‌ها:

  • حمایتی: برای "اهلیت‌دارها" (با سابقه، نقدینگی) → ارزیابی + مهلت (۶-۱۲ ماه).
  • تنبیهی: فسخ برای متخلفان → واگذاری به متقاضیان جدید.

• پشتیبانی قانونی:

  ماده قانونی	توضیح
  دفترچه واگذاری زمین	مهلت ۲-۳ ساله برای پیشرفت ۳۰%؛ جریمه تأخیر
  ماده ۴۸ قانون معادن	فسخ قرارداد + بازپس‌گیری (کارگروه استانی)
  قانون رفع موانع تولید ۱۳۹۴	اولویت واگذاری به تعاونی‌ها/بخش خصوصی
  آیین‌نامه اجرایی ۱۴۰۲	پایش سالانه؛ جریمه تا ۵۰% ارزش زمین

• کمیته پایش: تشکیل از ۱۳۹۹؛ ششمین جلسه (مهر ۱۴۰۳) بر شهرک یزدمهر (قطب نساجی/کاشی، ۵۰۰ هکتار).

۲. جزئیات جلسه و آمار استانی

• جلسه ششم کمیته پایش:

  وضعیت طرح	تعداد	اقدام
  نیمه‌تمام	۴	اخطار تکمیل + مهلت قانونی
  راکد کامل	۲۱	ارجاع به کارگروه ماده ۴۸ (فسخ)
  جمع بررسی‌شده	۲۵	-

• آمار کلی استان یزد:

  شاخص	مقدار	سهم شهرک‌ها
  واحدهای فعال	۳۲۶۰	۱۲۱۰ (در ۳۰ شهرک/ناحیه)
  سرمایه‌گذاری	۱۲۲۳۰۵ میلیارد ریال	~۴۰%
  اشتغال	۱۰۰۶۹۸ نفر	~۵۰%
  اراضی کل	۴۲۰۰ هکتار	۲۹ فعال (از ۳۵ مصوب)

• پیشرفت پایش: تا کنون ۲۰۰ طرح بررسی؛ ۱۰۰ فسخ → واگذاری جدید (رشد ۱۵% ظرفیت).

۳. تأثیرات اقتصادی و اجتماعی

• اقتصادی:

  • بهره‌وری: بازپس‌گیری → افزایش ۲۰% ظرفیت تولید (معادل ۵۰۰۰ شغل جدید).
  • درآمدزایی: جریمه‌ها + واگذاری → ۱۰۰۰ میلیارد ریال درآمد سالانه.
  • رشد GDP: یزد (صنعتی ۷۰%) → هدف ۲۵% رشد از احیا.

• اجتماعی:

  • اشتغال پایدار: جلوگیری از بیکاری (یزد ۹% بیکاری).
  • عدالت: اولویت به سرمایه‌گذاران محلی/محروم (خاتم، بافق).

• مقایسه سالانه:

  سال	طرح‌های پایش‌شده	فسخ‌شده	واگذاری جدید
  ۱۴۰۱	۱۰۰	۴۰	۵۰
  ۱۴۰۲	۱۵۰	۶۰	۸۰
  ۱۴۰۳	۲۰۰+	۱۰۰+	۱۵۰+

• ارتباط با اخبار قبلی: تکمیل زیرساخت (تصفیه‌خانه، خاتم) → جذابیت اراضی احیایی.

۴. چالش‌ها و راه‌حل‌ها

• انتقادات: اتحادیه‌ها: "مهلت کم"؛ نجفی: "حمایت حداکثری".

۵. چشم‌انداز و پیش‌بینی

• کوتاه‌مدت (۱۴۰۳-۱۴۰۴):
  • فسخ ۲۰۰ طرح → واگذاری ۱۰۰۰ هکتار.
  • هفتمین جلسه: تمرکز بر شهرک‌های جنوبی (خاتم).
• بلندمدت (۱۴۰۵+):
  • صفر راکد: بهره‌وری ۹۵%.
  • جذب FDI: ۵۰۰۰ میلیارد تومان سرمایه خارجی (از چین/ترکیه).
  • شاخص‌ها: اشتغال +۲۰ هزار، صادرات +۱۵%.
• ریسک‌ها: رکود جهانی، دعاوی طولانی.
• الگوهای موفق: قم (احیای ۴۰% راکد، رشد ۳۰%)؛ یزد هدف ملی.

نتیجه‌گیری و پیشنهادها

این سیاست تحول‌آفرین است و لطمه راکد ماندن را به فرصت توسعه تبدیل می‌کند. یزد با رویکرد حمایتی-قاطع الگویی برای استان‌ها می‌شود، با بازگشت سرمایه در ۳ سال.

پیشنهادها:

• سرمایه‌گذاران اهلیت‌دار: ثبت در سامانه toiran.ir برای اولویت واگذاری.
• متخلفان: پیگیری مهلت در شرکت شهرک‌ها (۰۳۵-۳۷۲۶۰۰۰۰).
• پیگیری: وبسایت isipo.ir یا اپ "پایش صنعتی".
• داده‌های بیشتر: گزارش کامل کمیته در استانداری یزد.
• نیکان نرم افزار جامع مدیریت شهرک صنعتی